Thiếu máu là hiện tượng giảm lượng huyết sắc tố và số lượng hồng cầu trong máu ngoại vi dẫn đến thiếu oxy cung cấp cho các mô tế bào trong cơ thể, trong đó giảm huyết sắc tố có ý nghĩa quan trọng nhất.
Thiếu máu ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống nên cần phải cải thiện sớm. Những chất giúp bổ máu thường có trong thức ăn nhưng do chế độ ăn không đủ, cơ thể bị bệnh, hấp thu kém mà thiếu. Vì vậy, cần phải bổ sung bằng thuốc. Thuốc bổ máu dạng tiêm được chỉ định cho những người thiếu máu và được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch. Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu xem thuốc bổ máu dạng tiêm có tốt không nhé!
Các loại thuốc sắt hiện nay, thuốc sắt và bệnh thiếu máu nhược sắc
Chất sắt bổ máu, phần lớn sắt tập trung tại tủy xương, kết hợp với globulin, tạo ra hồng cầu. Phần còn lại, dự trữ tại gan, tủy xương, lách, hệ nội võng mô (dạng ferritin, hemosiderin).
Sắt trong hồng cầu chiếm 65-75%, sắt dự trữ chiếm 15-30% trong tổng lượng sắt chung. Nguyên nhân thiếu sắt do:
- Mất nhiều máu: Ở người chạy thận nhân tạo, người xuất huyết dạ dày, xuất huyết đường ruột (do giun kim), đái ra máu, hành kinh kéo dài…
- Ăn không đủ: Nhu cầu sắt mỗi ngày đối với nam giới là 1mg, nữ từ 1,6-2mg. Cơ thể chỉ hấp thu 10-15% sắt từ thức ăn động vật, 5% từ thực vật.
Tỷ lệ sắt ở thực vật thấp hơn động vật, ở động vật dưới nước thấp hơn trên cạn. Ăn ít, không đủ chủng loại (ăn chay ròng), không đúng cách (chỉ ăn nước ép thịt) sẽ bị thiếu sắt.
Nhu cầu tăng: Từ lúc có thai đến khi trẻ 6 tháng, bà mẹ cần thêm khoảng 955mg sắt. Khi dùng erythropoietin (EPO) kích thích tạo hồng cầu sẽ cần sắt nhiều hơn. Nếu không thay đổi chế độ ăn cho phù hợp, sẽ thiếu sắt (40-50% nữ mang thai bị thiếu sắt).
Sự hấp thu kém: tuổi già, bị bệnh (đường ruột) hấp thu sắt giảm. Sử dụng thuốc có tính kiềm (natribicarbonat, muối nhôm, muối canxi carbonat) gây trở ngại cho sự hấp thu sắt.
Bổ sung sắt cần đúng cách: Cần sắt, cần cả chất porphyrin và protein mới tạo ra được hồng cầu, nên khi thiếu sắt, thiếu dinh dưỡng thì bị thiếu máu nhược sắc, còn gọi là thiếu máu dinh dưỡng. Bổ sung sắt phải đi đôi với bổ sung chất dinh dưỡng (đặc biệt là chất đạm).
Dùng dạng uống sẽ ít gây tai biến hơn. Chỉ có 20% người dùng đau vùng thượng vị, nôn mửa, táo bón, tiêu chảy (do phối hợp với thuốc nhuận tràng), răng lợi bị sẫm lại, phân đen (nhưng không gây hại), chỉ xảy ra khi dùng liều cao. Khi uống sắt cần uống lúc dạ dày rỗng để sắt hấp thu tốt hơn. Nghĩa là uống 1 giờ trước ăn hay 2 giờ sau khi ăn.
Dạng tiêm bắp gây đau nhức, đổi màu da vùng tiêm, dị ứng, phát sốt, tim đập nhanh, đau khớp, tăng bạch cầu, hạch sưng to. Dạng tiêm tĩnh mạch gây co thắt, viêm tĩnh mạch, dị ứng, sốc phản vệ (có thể tử vong).
Dùng quá liều hiếm khi gây bệnh thừa sắt (vì còn phụ thuộc vào gen), song có thể gây hoại tử niêm mạc ruột, xuất huyết tiêu hóa, choáng.
Thuốc bổ máu dạng tiêm là gì?
Thuốc bổ máu là thuốc bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho quá trình tạo máu. Thành phần của thuốc bổ máu thường là các thành phần cấu tạo nên tế bào máu như sắt, acid folic, Vitamin B12. Thuốc bổ máu dạng tiêm chứa các thành phần cấu tạo nên tế bào hồng cầu và được sử dụng theo đường tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch.
Sau khi được tiêm vào cơ thể qua tĩnh mạch hoặc tiêm bắp sắt sẽ được hấp thu vào mao mạch và hệ bạch huyết. Sắt liên kết với protein tạo thành hemosiderin, transferrin. Một phần sắt liên kết với protein bổ sung cho dự trữ sắt thiếu hụt và gia nhập vào hemoglobin.
Thuốc tiêm bổ máu có tốt không?
“Thuốc bổ máu đường tiêm có tốt không? Nên dùng thuốc bổ máu dạng uống hay dạng tiêm?” là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Thực tế, tỷ lệ đáp ứng điều trị của thuốc bổ máu dạng tiêm tương đương với thuốc bổ máu dùng đường uống. Thuốc tiêm bổ máu sau khi được đưa vào cơ thể sẽ đáp ứng điều trị rõ rệt sau vài ngày. Tác dụng này được biểu hiện ở số lượng hồng cầu lưới tăng lên.
Sinh khả dụng đường tiêm của thuốc bổ máu cao hơn so với đường uống. Hơn 90% sắt hấp thu qua đường tiêm liên kết với protein huyết tương. Thuốc bổ máu dùng đường tiêm có ưu điểm hơn so với thuốc bổ máu dạng uống ở khả năng tạo sắt dự trữ nhanh chóng. Nếu như sử dụng thuốc bổ máu đường uống phải mất vài tháng thì thuốc bổ máu dạng tiêm chỉ mất vài ngày. Ngoài ra, thuốc bổ máu đường tiêm còn phù hợp cho các đối tượng bị giảm hấp thu sắt, acid folic, vitamin B12 ở đường tiêu hóa.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc bổ máu dùng đường tiêm cần phải có sự hỗ trợ của nhân viên y tế. Với những người có kỹ thuật tiêm không tốt, có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn. Do đó, nếu bạn không gặp các vấn đề về giảm hấp thu các thành phần cấu tạo nên tế bào máu việc sử dụng thuốc bổ máu đường uống sẽ tiện dụng hơn.
Như vậy, chắc hẳn các bạn đã phần nào hiểu được thuốc bổ máu dạng tiêm có tốt không? Tùy vào từng đối tượng, từng trường hợp mà có thể lựa chọn cho mình loại thuốc bổ máu phù hợp.
Những ai nên dùng thuốc bổ máu đường tiêm
Thuốc bổ máu đường tiêm được chỉ định cho người thiếu máu khi mà sử dụng thuốc bổ máu đường uống không có hiệu quả. Như những người bị giảm khả năng hấp thu các chất bổ máu ơt đường tiêu hóa. Hay không thể thực hiện được việc bổ sung sắt qua đường uống (nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch). Trước khi sử dụng thuốc bổ máu qua đường tiêm cần tiến hành test bằng cách tiêm chậm theo đường định tiêm.
Một số đối tượng hay gặp phải tình trạng thiếu máu:
- Người bị mất máu do tai nạn hay do chấm thương.
- Người bị bệnh thận, đặc biệt là đang trong quá trình chạy thận.
- Người gặp phải tình trạng đi tiểu ra máu, rong kinh kéo dài hay bị xuất huyết dạ dày.
- Bệnh nhân suy dinh dưỡng, thiếu máu do không cung cấp đủ nhu cầu về sắt, acid folic, Vitamin B12 hay do cơ thể giảm khả năng hấp thu những chất này từ thức ăn. Những đối tượng này thường là người cao tuổi hoặc những người đang gặp phải các bệnh lý về dạ dày, ruột, niêm mạc ruột.
- Phụ nữ trước, trong khi mang thai và sau dinh: Đây là các đối tượng có nhu cầu sắt cao, tuy nhiên chế độ ăn hàng ngày lại không đáp ứng đầy đủ. Với phụ nữ khi trong giai đoạn thai kỳ cần phải bổ sung một lượng sắt lớn cho sự phát triển của bé. Thiếu sắt, acid folic bé sẽ chậm phát triển ngoài ra còn có nguy cơ dị tật bẩm sinh. Phụ nữ sau khi sinh phải mất một lượng máu lớn sau lần sinh nở. Vì vậy đây cũng là đối tượng cần bổ sung máu.
Hy vọng với bài viết này đã giải đáp cho bạn các vấn đề xoay quanh thuốc bổ máu dạng tiêm. Những thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Để được tư vấn đầy đủ, chuyên sâu vui lòng để lại thông tin liên hệ, các chuyên gia tư vấn sẽ giúp bạn giải đáp các thắc mắc. Xin cảm ơn!
Xem thêm: 10 thực phẩm bổ máu tốt nhất
